Η περίοδος των ανακοινώσεων και δηλώσεων καταδίκης, τελείωσε!
Κύριε Δούκα, στο Συνέδριο της Ρόδου επαναβεβαιώθηκαν με συντριπτική πλειοψηφία οι θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πάνω στα κυρίαρχα ζητήματα που ταλανίζουν τους δήμους της χώρας και βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας νέας γενιάς κόκκινων δήμων, υπό χρεοκοπία. Οικονομικός στραγγαλισμός, ελλείψεις προσωπικού και η πολλάκις διατυμπανιζόμενη αποκέντρωση εξουσιών που παραμένει στα κυβερνητικά συρτάρια. Τι καινούργιο μπορεί να περιμένουμε από το Συνέδριο της Αλεξανδρούπολης, πέρα από μια ακόμη καταγραφή της αρνητικής πραγματικότητας;
Το συνέδριο της Αλεξανδρούπολης βρίσκει την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην χειρότερη, ίσως, κατάσταση των τελευταίων δεκαετιών. Η ψαλίδα αναγκών και μέσων για να τις αντιμετωπίσουμε, ανοίγει. Σε ένα περιβάλλον, τόσο στην ελληνική περιφέρεια όσο και στα αστικά κέντρα, όπου μεγάλα προβλήματα, από το δημογραφικό μέχρι το στεγαστικό και από την λειψυδρία μέχρι την ανθεκτικότητα των πόλεων, επιδεινώνονται, οι δήμοι γίνονται όλο και πιο αδύναμοι για να παρεμβαίνουν αποτελεσματικά. Φέτος, θα βρεθούμε στην Αλεξανδρούπολη, στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, με μια εντελώς ασαφή εικόνα για το ποιοι θα είναι οι πόροι των δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό του ‘26, με μοναδική βεβαιότητα ότι θα υπολείπονται τουλάχιστον κατά 4,5 δισ. ευρώ από τους θεσμοθετημένους μας πόρους, με βάση τον νόμο 3852, στο «μιλητό» λένε ότι θα μας δώσουν 100 εκ. επί πλέον, μας τα είπαν και πέρσι, αλλά ακόμη δεν τα έχουν καταβάλει, ενώ οι τρεις δόσεις ΚΑΠ (468 εκ. ευρώ) που, με ομόφωνη απόφαση, ζητήσαμε στο περσινό Συνέδριο της Ρόδου, δεν δόθηκαν ποτέ. Το τελευταίο «κερασάκι στην τούρτα» είναι το νομοσχέδιο που, εν κρυπτώ και αιφνιδιαστικά, έθεσαν σε δημόσια διαβούλευση, το οποίο αφαιρεί από τους δήμους περί τα 50 εκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από τα πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Επίσης, από το προηγούμενο Συνέδριο της Ρόδου μεσολάβησε ο καθολικός αποκλεισμός των δήμων από το υπερπλεόνασμα, ο αποκλεισμός από τα έσοδα του Τέλους Ανθεκτικότητας, από την διαχείριση των απορριμμάτων και των νερού, ενώ από το βήμα της ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι παίρνουν και τις πολεοδομίες από τους δήμους. Πρόθεσή μας είναι στο Συνέδριο της Αλεξανδρούπολης να μην εξαντληθούμε στην απαρίθμηση των κακών, αλλά στην αναχαίτηση αυτής της επικίνδυνης πορείας για τους δήμους και τους πολίτες.
Κύριε Δήμαρχε, είναι γεγονός ότι έχετε δείξει πνεύμα συνεργασίας και συνεννόησης στην λειτουργία του ΔΣ της ΚΕΔΕ, συμβάλλοντας σε θετικά αποτελέσματα, όπως στις περιπτώσεις του ΝΟΚ και του Τέλους Ταφής. Όμως, τα κυρίαρχα προβλήματα παραμένουν άλυτα και έχει διαφανεί μια αντίθεσή σας με την πλειοψηφία στον τρόπο διεκδίκησης, μιας και απορρίπτει τακτικές όπως οι κινητοποιήσεις ή το συμβολικό κλείσιμο δήμων. Εξετάζεται ως αυτοδιοικητική παράταξη να πάρετε πιο δυναμικές πρωτοβουλίες, πέρα από την πάγια πολιτική διεκδίκησης της ΚΕΔΕ, δεδομένου ότι έχετε ως αυτοδιοικητική παράταξη σημαντικές δυνάμεις;
Οι προοδευτικοί δήμαρχοι ανεβαίνουμε στην Αλεξανδρούπολη, αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να ανακόψουμε την επικίνδυνη πορεία που έχουν βάλει το θεσμό της Αυτοδιοίκησης οι κυβερνητικές πολιτικές Θα καταθέσουμε, όπως το έχουμε κάνει και όλο το προηγούμενο διάστημα, συγκεκριμένες προτάσεις για όλα τα μεγάλα θέματα, απολύτως τεκμηριωμένες και ρεαλιστικές. Θα επιδιώξουμε τις μεγαλύτερες δυνατόν συγκλίσεις σε αυτές τις προτάσεις και θα τις επικοινωνήσουμε στους άμεσους ενδιαφερόμενους, δηλαδή στους πολίτες. Με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου, θα επιδιώξουμε με κάθε μέσο που διαθέτουμε, την εφαρμογή τους. Η περίοδος των «ανακοινώσεων και δηλώσεων καταδίκης», τελείωσε.
Κύριε Δήμαρχε, είπατε σε δηλώσεις σας ότι οι δήμαρχοι δεν είναι μαριονέτες και πως η σιωπή είναι συνενοχή. Παράλληλα, όλοι μιλάνε για την αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η καθημερινότητα, όμως, αναγκάζει τους δημάρχους να γίνονται επαίτες στα κυβερνητικά γραφεία, για να μπορέσουν να επιλύσουν προβλήματα, να πάρουν κάποια έκτακτη επιχορήγηση, να κλείσουν τρύπες. Αυτό δεν δημιουργεί μια θέση εξάρτησης και ομηρίας;
Είμαι πλέον πεισμένος ότι οι εικόνες των δημάρχων σε διαδρόμους Yπουργείων και Περιφερειών, προκειμένου να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση σημαντικών έργων για τις περιοχές τους, δεν είναι κυβερνητική αστοχία, αλλά κυβερνητική επιλογή. Η απουσία επενδυτικών προγραμμάτων για την Αυτοδιοίκηση, οι πολυδαίδαλες και χρονοβόρες διαδικασίες για τη συμμετοχή των δήμων σε ευρωπαϊκά προγράμματα και – όταν καταφέρουν την συμμετοχή τους – οι σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές, όλα αυτά εξελίσσονται και χρησιμοποιούνται ως μέτρο χειραγώγησης των δημάρχων. Ξέρετε, συχνά συναντώ και, ως ένα βαθμό το καταλαβαίνω, δημάρχους να αγανακτούν με μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση στην Αυτοδιοίκηση, αλλά να μην κάνουν το επόμενο βήμα, καθώς …εκκρεμεί η έγκριση κάποιου έργου για τον δήμο τους.
Περιμένουμε εδώ και μήνες να δούμε τον Νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, που υποτίθεται θα γινόταν νόμος στις αρχές καλοκαιριού και ακόμη δεν έχουμε σαφές χρονοδιάγραμμα. Απ’ όσα εσείς γνωρίζετε πιστεύετε ότι ο Νέος Κώδικας θα αποτελέσει σημείο νέας εκκίνησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Θα γίνει επιτέλους πράξη η αυτοτέλεια και η αποκέντρωση εξουσιών; Είναι αυτό που περιμένει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αυτό που περιμένετε εσείς;
Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα που μας παρουσίασαν, στα τέλη Νοεμβρίου θα είναι έτοιμο το σχέδιο του Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δυστυχώς, απ’ όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, απέχει πολύ από μια ολοκληρωμένη θεσμική μεταρρύθμιση που θα θωρακίζει τον θεσμό στο νέο απαιτητικό περιβάλλον του 21ου αιώνα, ενώ το μοντέλο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, όπως έχει υποστηριχθεί από αιρετούς και ειδικούς, παραπέμπεται για το ακαθόριστο μέλλον.
Κύριε Δούκα, συχνά πυκνά οι πολιτικοί και τα κόμματα στη χώρα επικαλούνται το ευρωπαϊκό κεκτημένο, το ευρωπαϊκό μοντέλο διοίκησης. Όμως, στη χώρα μας, όταν βρίσκονται στα κυβερνητικά πόστα, ξεχνάνε αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης, αρνούνται να παραχωρήσουν ουσιαστικές αρμοδιότητες και εξουσίες και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την τοπική αυτοδιοίκηση σαν τον παρία. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι τον τελευταίο καιρό βλέπουμε να αφαιρούνται αρμοδιότητες από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως με τις Υπηρεσίες Δόμησης που περνάνε στο Κτηματολόγιο. Πώς τελικά θα αλλάξει αυτή η μίζερη και τριτοκοσμική κατάσταση; Πώς το κεντρικό κράτος θα απαγκιστρωθεί από τον συγκεντρωτισμό εξουσιών και η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα βρει τη θέση που τις αρμόζει και τις αναλογεί;
Με την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών. Όταν η κυβερνητική εξουσία ασκείται από πολιτικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν ως απειλή τη θεσμική αποκέντρωση, η Αυτοδιοίκηση δεν έχει να περιμένει πολλά πράγματα…
Κύριε Δούκα, θα θέλαμε ένα σχόλιο για τις επιθέσεις κυβερνητικών στελεχών σε δημάρχους που δεν ανήκουν στην γαλάζια παράταξη. Συγκεκριμένα, εσείς γίνατε αποδέκτης μιας συντονισμένης Υπουργικής επίθεσης με αφορμή το θέμα της Βασιλίσσης Όλγας αλλά και ο Δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, στοχοποιήθηκε στις πυρκαγιές από τον αρμόδιο Υπουργό Πολιτικής Προστασίας. Τέτοιες συμπεριφορές δεν απαξιώνουν τον θεσμό, πέρα από την προσβολή των προσώπων;
Αυτές οι επιθέσεις είναι αποτέλεσμα των όσων σας περιέγραψα, μιας λογικής που λέει «ό,τι δεν ελέγχουμε, το απαξιώνουμε, το συκοφαντούμε, το εξαφανίζουμε». Σε αυτή την λογική κινείται και το νέο εκλογικό σύστημα που προωθούν για την ανάδειξη των δημάρχων. Πρόκειται για ένα σύστημα που θα αναδεικνύει δημάρχους με ισχνές μειοψηφίες, με περιορισμένη δημοκρατική νομιμοποίηση, με προφανή στόχο να τους καταστήσει αδύναμους, χειραγωγούμενους και απολύτως εξαρτώμενους από την κυβέρνηση.
